ئه‌مڕۆ ڕۆژی كۆنفرانسی ژانانی كوردبوو. زۆر خۆشبوو، هه‌ردووچاوم ڕۆن، به‌ڕێز مه‌هاباد قه‌ره‌یاخی ئاماده‌بوو به‌ڵام به‌داخه‌وه نه‌یانهێشت له 13 ده‌قیقه زیاتر قسه‌بكات. هه‌رچه‌نده بایی یه‌ك عانه لێی حاڵی نه‌بووم، به‌ڵام پێویست بوو له‌سه‌ر ده‌سته‌ی كارگێری زیاتر كات ببه‌خشن به خوێنه‌رانی كوردی وه‌ك مه‌هابادخان كه به قسه‌ی خۆی خاوه‌نی 18 كتێبی چاپكراوه. به‌ڵام دیاره ئه‌مه‌ش نه‌خۆشی كورده كه بێگانه‌مان له خۆمان پێ پیاوتره... ئاییییی، ببوورن وشه‌ی پیاوتر نابێت لێره به‌كاربێنم، خۆ هه‌ر شتێك باشتربێت پیاوترنییه، یان هه‌ر شتێك پیاوتربێت باشترنییه.
یانی به‌ڕای ده‌سته‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری كۆنفرانس، ژنێكی خه‌ڵكی achterhoek واتا سووچه‌كه‌ی دواوه، باشتر له كێشه‌ی ئافره‌تی، نه‌ك ژن، كورد ده‌زانێت؟ ده‌ی فه‌رق ناكات ژن هه‌ر ژنه. ئای كه خۆش بوو.
به‌ڕێزیان وتی : " كتێبی ئایینه پیرۆزه‌كان قسه‌ی خودان"! مه‌گه‌ر ئنجیل قسه‌ی خودایه؟ ده‌ی قه‌یناكات خۆ كوردی هه‌ژارو پیره‌ژنانی كۆنفرانسه‌كه بۆیان گرنگ نییه چ باسه، گرنگ به‌شدارییه له ڕۆژێكی وا پیرۆز؛ وانما الاعمال بالنیات.
شتێكی تریش له خاتوو مه‌هاباد فێربووم؛ وشه‌ی كۆمه‌ڵگا نه‌ریتییه‌كان.

جارێ چه‌ند دانه‌یه‌ك ژنی لێبوو، تا بۆیان كرابوو، دامه‌نه‌كانیان كورت كردبووه‌وه، دیاره ئازادی ژن بێ-ئازادی-ڕان-ڕووتكردنه‌وه ناگونجێت. 

ئای كه ڕۆژێكی فره‌مه‌زن بوو بۆ ئافره‌تی كورد. ده‌ی به‌ڵام باشبوو چاومان به‌ هه‌ندێ خزمان كه‌وت و زه‌م و غه‌یبه‌تی گوڵه‌گه‌نممان كرد و باسی بامیه‌كه‌ی دوای سه‌عات 3 ی شه‌و و كه‌مێ باسی ته‌وارخان و ئا شتی له‌م بابه‌ته.

بیرمكردی ؛ 2 دانه.

ئه‌مه‌ش McDonalds له كوردستان. ته‌نه‌كه‌ی زبڵی به‌رده‌رگا كه خاوێنێ ده‌پارێزێت، خۆی له هه‌موو شتێكی وێنه‌كه پیستره. ئه‌ی ئه‌م ئاڵایه‌ی ئه‌مریكا بۆ چی دانراوه، مه‌گه‌ر به بۆنه‌ی Thanksgiving بێت. جا ئه‌وه خۆشه،  هه‌ر وه‌ك مكدۆناڵدزێكی تری جیهان، شوێنی یاری بۆ منداڵانیش دانراوه.
كه‌س نییه ئاگاداری به‌ڕێز McDonalds بكاته‌وه، بڵێ له‌ كوردستان خه‌ریكن وه‌زگ ده‌د‌‌ه‌ن، تكایه تكایه بۆ خاتری مه‌ولوودی پێغه‌مبه‌ر، بیكه ساقه‌ی كوڕه‌كانت، دانه‌یه‌كیش له كوردستان بكه‌ره‌وه.

وه‌كوو خۆی!

ده‌ی زۆر ده‌مێكه قسه‌م نه‌كردووه.
شتێكی زۆر سه‌یر و ترسناكم بینی و به ئه‌سحابه سپی درۆتان له‌گه‌‌ ناكه‌م، خه‌ونیش نییه. ئه‌مڕۆ سودفه‌ته‌ن (سودفه‌ته‌ن=ته‌له‌فزیۆنی مولله‌وه‌ن) چاوم به ئامێری بڵاگه‌كه‌م كه‌وت، كه سه‌یرئه‌كه‌م كه ته‌ماشائه‌كه‌م، جه‌ماعه‌ت هه‌موو ئه‌بله‌ق بوون.
ده‌زانی چی؟ ژماره‌ی میوانانی بڵاگه‌كه‌م له 21 كه‌س گه‌یشتۆته 52. زۆر سه‌یرم پێهات. دیاره چه‌ند قسه‌ی حیزو بێكه‌ڵكتر بكه‌م ئه‌وه‌نده میوانم زۆرترده‌بن. وامده‌زانی هه‌رخۆم لێم شێواوه و شتی وا ده‌نووسم نه‌مزانی له‌ خۆشم لێشێواوتر هه‌یه‌و شته‌كانم ده‌خوێننه‌وه.

And if I told you that I loved you
You'd maybe think there's something wrong
I'm not a man of too many faces
The mask I wear is one
Those who speak know nothing
And find out to their cost
Like those who curse their luck in too many places
And those who fear are lost

I know that the spades are the swords of a soldier
I know that the clubs are weapons of war
I know that diamonds mean money for this art
But that's not the shape of my heart


   Sting  

There is no why

نازانم، له‌وانه‌‌شه‌ بزانم، به‌ڵام ئه‌وه‌نده ماندووم، نه‌ده‌توانم باسی ئه‌و ڕۆژه بێڕه‌نگه بكه‌م و نه‌ بۆشم ره‌خساوه بیری لێبكه‌مه‌وه. خۆزگه ئه‌وه‌نده ترسنۆك نه‌ده‌بووین و ڕووبه‌ڕوو به‌یه‌كمان ده‌گووت ' بۆ؟ '.

كـــــات ...  نازانم مانای چییه؟‌ 

له‌وه ناخۆشترنییه له شوێنێك بیت و خۆشت نه‌زانیت بۆ له‌وێیت. دواجار له‌ شوێنێك بووم، نه‌مزانی بۆ له‌وێم. خۆ جاری پێشوو باشم ده‌زانی و كه‌سه‌كه‌شم ده‌ناسی، به‌ڵام دواجار هه‌ر خۆم بووم، به‌ته‌نیا كه‌سی ترم له‌گه‌ڵ ‌نه‌بوو.

نامه‌وێ بیری لێبكه‌مه‌وه، ده‌زانم ئه‌گه‌ر بیری لێبكه‌مه‌وه دووباره پرسیاره‌كان به‌رگی مردوو داده‌كه‌نن و لێم زیندووده‌بنه‌وه.

ناوێرم پرسیار له خۆشم بكه‌م.

دیاره به‌ڕێزیان هێشتا نه‌یزانیوه گۆره‌وی سپی هی مرۆڤی بێ-ستایل و بێ-زه‌وق و قازه. ده‌ی كورد و ستایل كوجا مه‌رحه‌با؟



http://www.kader-asaad.com

If anyone asks you
how the perfect satisfaction
of all our sexual wanting
will look, lift your face
and say,

Like this.

When someone mentions the gracefulness
of the nightsky, climb up on the roof
and dance and say,

Like this.

If anyone wants to know what "spirit" is,
or what "God�s fragrance" means,
lean your head toward him or her.
Keep your face there close.

Like this.

When someone quotes the old poetic image
about clouds gradually uncovering the moon,
slowly loosen knot by knot the strings
of your robe.

Like this.

If anyone wonders how Jesus raised the dead,
don�t try to explain the miracle.
Kiss me on the lips.

Like this. Like this.

When someone asks what it means
to "die for love," point
here.

If someone asks how tall I am, frown
and measure with your fingers the space
between the creases on your forehead.

This tall.

The soul sometimes leaves the body, the returns.
When someone doesn�t believe that,
walk back into my house.

Like this.

When lovers moan,
they�re telling our story.

Like this.

I am a sky where spirits live.
Stare into this deepening blue,
while the breeze says a secret.

Like this.

When someone asks what there is to do,
light the candle in his hand.

Like this.

How did Joseph�s scent come to Jacob?

Huuuuu.

How did Jacob�s sight return?

Huuuu.

A little wind cleans the eyes.

Like this.

When Shams comes back from Tabriz,
he�ll put just his head around the edge
of the door to surprise us

Like this.

مه‌ولانا جه‌لاله‌دینی رومی

Satisfied?

دایم دڵم ئه‌شكێنی ...
ڕۆژ ئه‌بێ نامدوێنێ ...

ئای كه خۆشه!

 

Johannes Hendrikus Moesman 

وێب-دیزاین
كورد، كه له بواری ئنته‌رنێتدا هێشتا مناڵێكی ساوایه، كه‌م بایه‌خ به دیزاینی سایتش ده‌دات، كه بۆته هۆی درووستبوونی شێوازێكی تایبه‌ت. ئه‌م شێوازه زیاتر له تێكه‌ڵی و شه‌ڕه‌پشیله نزیكه له‌وه‌ی كه بتوانرێ له قاڵبێكی دیاریكراودا ده‌ستنیشان بكرێت. زۆر جار كه سه‌رنج ده‌ده‌ینه به‌رێوه‌به‌ری سایته كوردییه‌كان، ناتوانین له بواری دیزاینه‌وه لێیان بگرین؛ به‌رێوه‌به‌ر خۆ ته‌نها سایته‌كه‌ی درووستنه‌كردووه، به‌ڵكو دیزاین و پرۆگرامكردن و كۆكردنه‌وه‌ی ناوه‌ڕۆك و به‌رێوه‌بردنی كاروباری ڕۆژانه‌شی كه‌وتۆته ئه‌ستۆ. هه‌ریه‌ك له‌م كارانه‌ش له ڕاستیدا پێویستی به كه‌سێكی پسپۆڕی تایبه‌ت به خۆی هه‌یه و مه‌رج نییه به‌ڕێوه‌به‌ر له هه‌موویاندا لێزان بێت. هه‌رچه‌نده گۆڕانكارییه‌كانی ساڵی ڕابردوو له بواری دیزایندا دڵخۆشكه‌رن تا ڕاده‌یه‌ك ده‌توانین بڵێین له داهاتوو ئێمه‌یش ده‌بینه خاوه‌نی چه‌ند سایتێك كه شیاوی ئه‌وه‌ن ناوی سایتیان پی ببه‌خشرێ.
له‌‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا خه‌ڵكانێك هه‌ن كه ده‌ستی یارمه‌تی درێژده‌كه‌ن، به‌ڵام كه‌للـه‌ی به‌رێوه‌به‌ری سایتی كوردی له‌و په‌ڕی ڕه‌قی دایه؛ خۆی ده‌بێت هه‌موو كاره‌كان بكات. كۆتره سپییه‌كه‌و ئاڵای كوردستان و ڕۆژژمێر و ده‌فته‌ری میوانان و شتی تری له‌م بابه‌ته كه له‌ سه‌ره‌تای ساڵانی 90 زۆر باوبوون. ساڵێكی ئنته‌رنێت له پێشكه‌وتن له‌وانه‌یه خێراتربێت له 10 ساڵی ئاسایی و هه‌ستده‌كه‌م چه‌ند سه‌د ساڵێك دواكه‌وتووین. لاسایی كردنه‌وه‌ی یه‌كتر، هه‌ر لێی گه‌ڕێ، چۆن فلانی كوڕی فلان له سایته‌كه‌ی چوار كۆتری داناوه، ده‌بێ من به حه‌وت دانه كۆتر سایته‌كه‌م پڕكه‌مه‌وه. جا خۆزگه لاسایی كردنه‌وه له بواری به‌كارهێنانی cms و xml ده‌بوو، نا ته‌نها له شتی قۆڕقۆڕ. هه‌ندێ جاریش غیره‌ت ده‌تگرێت و ده‌ته‌وێ شتێك ڕوونكه‌یته‌وه، به‌ڵام به‌ڕێزیان خۆی به شاره‌زاتر داده‌نێت و قسه‌كانت به یه‌ك عانه ناكڕێت. 
creativity شتێكه ده‌توانیت گه‌شه‌ی پێ بده‌یت، به‌ڵام ناتوانیت فێریبیت، زۆر به‌داخه‌وه.  
باوه‌ڕبكه ئه‌م ئاسته نزمه خه‌تای سایته كوردییه‌كان نییه، خه‌تای زه‌وقه حیزه‌كه‌ی میوانانه. چۆن میوان تاقه‌تی هه‌یه هه‌واڵ به pdf بخوێنێته‌وه؟ خۆزگه كارێك ده‌كرا، میوانان ئابڵووقه‌یان ده‌خسته سه‌ر سایتی كورد و سه‌ردانیان نه‌‌ده‌كردن تا دیزاین و usability ـیان نه‌ده‌گۆڕی.
- - -
ئه‌م دیزاینه‌ی ئێستا، له photoshop درووستكراوه، له imageready پارچه‌پارچه‌كراوه و له notepad كۆكراوه‌ته‌وه. باوه‌ڕناكه‌م كار له‌مه ئاسانتربێت.
دڵنیابه بۆ لاپه‌ڕه‌كه‌ی تۆ، زانیاری هه‌ر 16 ساڵم له‌م بواره به‌كاردێنم، له‌گه‌ل كۆمه‌ڵێك خۆشه‌ویستی، ئه‌گه‌ر بۆ تۆی نه‌كه‌م بۆ كێی ده‌كه‌م؟ 

ووتی: ئێوه  ژموێراره‌تان  ێرتچه‌نده؟
ووتم: كۆنوێر یان نوێ؟
ووتی: به‌یه‌كه‌وه.
ووتم: 7 كه‌سین.
ووتی: ئێوه هیسدف چ جاررت به‌یه‌كێرته‌وه دوورشتران گرتووه؟
ووتم: چۆن یانی، ئێمه‌ 7 كه‌س به‌یه‌كهسدف ‌وه دووشمان گرتبێت؟
ووتی: بۆ به‌لاته‌وه سه‌یره؟
ووتم: نا زۆر ئاساییهدفگ به‌ڵام له‌یه‌ك وڵات نین.
ووتی: ئێ باشه باشتر ده‌تسدوانن هه‌ر ساڵه‌و له وڵاتێك به‌یه‌كه‌وه دووش بگرن.فگ
ووتم: ئاخه گهێر‌وره‌م ئێمه له ڕاستیدا 7 كه‌س نین.
ووتی: چۆن؟ژك
ووتم: ئاخه هه‌ندێكێێێمان دوو هژكیان سێ دانه‌ین. هه‌ر بۆ ئه‌و‌‌ه‌ی شگهفگوێنی پیته‌كان به‌تفگاڵ نه‌بن.
ووتی: زۆر چاكه كه‌واته پێویسهژكتناكات بچنه گه‌رماوی بازاڕ، ده‌توانن هه‌ر له ماڵه‌وه ساژزی كه‌ن.
ووتم: نا ئاخه كلتگگووره‌كه‌شژكمان ڕێگا به‌م شته نادات.
ووتی: ده‌زانم، خۆ پێهژكهژویستاناكات خۆتان ڕووتههكڵۆپه‌نه‌وه.

 له‌وكاته‌وه، شتێك به مێگفهشكمدا هات، بیرمكرده‌وه، خودایه قه‌ت كارێك نه‌كه‌یت ڕۆژێك له‌ ڕۆژان شتێكی وا ڕووبدات.

- یه‌ك دانه ته‌لیفۆن له هه‌شت دانه sms باشتره.
- كچ‌ی كورد ده‌توانێ له نیو مه‌تری چوارگۆشه گۆڵ بكات.

چوارچێوه‌یه‌كم درووستكردووه، تا بڵێی ناسك و جوانه، به‌ڵام به خۆڕایی بڵاوی ناكه‌مه‌وه، پاره‌شم ناوێ.

ik heb geen cent te makken
en ik heb nooit een vak geleerd
ik kijk niet uit m'n doppen
en mijn handen staan verkeerd

iIk ben niet moeders mooiste
en ik ben niet al te vlug
en als je mij een tientje leent
zie je het nooit meer terug

en ik denk niet dat ik ooit verander
want dat duurt bij mij nooit lang en ik
heb er ook geen zin in
en ik ben het niet van plan
ik ben nergens goed voor
daar weet jij alles van
maar ik kan van je houden
zoals niemand anders kan

گرتی

ئه‌مڕۆ له‌سه‌ر كار، پیره‌ژنێ ته‌له‌فۆنی كرد.
- به‌رده‌قانی ناتوانم هیچ شتێك چاپ بكه‌م.
- كۆمپیوته‌ره‌كه‌ت جارێك هه‌ڵگیرسێنه‌وه.
- كردم، كردم، كارناكات.
- باشه‌ ده‌ی ئه‌وه هاتم.

كه گه‌یشتمه لای، له شوێنی خۆی نه‌جووڵا، منیش لێی نزیك بوومه‌وه و كیبۆرده‌كه‌م گرت، هه‌ر به دانیشتن له‌سه‌ر كورسییه‌كه‌ی كه‌مێك كشایه‌وه دواوه تا ڕێگام بدات باشتر سه‌یری كێشه‌كه‌ی بكه‌م. ده‌مێك خه‌ریكبووم، له‌پڕ هه‌ر ئه‌وه‌نده‌م زانی پیره‌ژن به هه‌ردوو ده‌ستی قنی گرتم، ئاوڕێكم لێی دایه‌وه، ده‌ستی به‌ده‌می گرت و ورده ورده پێده‌كه‌نی.

ئه‌مه‌ش پیره‌ژنی ئه‌م زه‌مانه ...

FADO

یاخود " فادو " شێوازێكی گۆرانی ده‌روونی پۆرتوگالی. تێكه‌ڵاوێكی فلامێنگۆ و قه‌ره‌جی و عه‌ره‌بی و ئیسپانی، شێوازێكه كه له دڵته‌نگی به‌ولاوه باسی هیچی تر ناكات. یه‌كێك له‌م شاژنانه‌ی ئه‌م جۆره مۆسیقایه Christina Bronco ـیه. مۆسیقای فادو، له‌ شێوه‌ی ده‌ربڕین له بلووز ده‌كات، شێوازێك كه له لاووك و حه‌یران و سه‌ردوولكه‌ی كوردیشدا نزیكه. ده‌نگی كۆمپیوته‌ره‌كه‌ت بكه‌ره‌وه‌و گوێبگره له نوێترینی Marzia به‌ناوی Loucura، ئه‌گه‌ر دڵت ته‌نگه گوێی لێمه‌گره:




 

دوو ڕووخان له شه‌وێكداو خۆئامده‌كردن بۆ ڕووخانێكی تر

عێراق و ئیمپراتۆریه‌تی عوسمانی
دوای ڕووخانی ئمپراتۆریه‌تی عوسمانی، هیچ كه‌سێك ته‌نانه‌ت یه‌ك فرمێسكیشی نه‌باراند، به‌ڵكو لای زۆری خه‌ڵک شتێكی دڵخۆشكه‌ربوو. باسی خراپی و زوڵم و زۆرداری عوسمانییه‌كانم بۆ مه‌كه، چونكه باش ده‌زانم باسی چی ده‌كه‌م. ئه‌گه‌ر سه‌یری ڤینیسی و سێرڤه‌كان بكه‌یت له ده‌وڵه‌ته‌كانی به‌لقان ده‌بینیت كه عوسمانییه‌كان زۆر له‌مان باشتربوون. بۆ كوردیش شتێكی وا نه‌گۆڕڕا له ژێر عوسمانییه‌كان، له‌وانه‌یه باشتریش بووبن له سه‌لجووقیه‌كان. ئه‌وانه‌‌ش كه ده‌ڵێن ئیدریسی به‌تلیسی خاین بوو، خۆ هه‌موومان ده‌زانین كه سه‌فه‌وییه‌كان له عوسمانییه‌كانیش ئێسكگرانتربوون.
دوای ڕووخانی ئمپراتۆریه‌تی عوسمانی، هیچ كه‌سێك ته‌نانه‌ت یه‌ك فرمێسكیشی نه‌باراند، چونكه له‌و چه‌ند سه‌ده‌یه‌ی حوكمیاندا نه‌یانتوانی شتێك درووستبكه‌ن به‌ ناوی نه‌سیۆنالیزمی عوسمانی، هیچ هاووڵاتییه‌كی ئه‌م ئیمپراتۆرییه‌ته گه‌وره‌یه خۆی به‌ عوسمانی دانه‌ده‌نا، هه‌تا توركه‌كانیش، هه‌ر بۆیه‌ش كوردێكی عوسمانی و هه‌نگاریێك یان بۆسنیێكی عوسمانی هیچ شتێك به‌یه‌كه‌وه‌ی نه‌ده‌به‌ستنه‌وه. هه‌مان شێوه ئێستا له‌ عێراق ده‌بینین، كه حكوومه‌ته جیاكان نه‌یانتوانی شتێك درووستبكه‌ن به‌ ناوی نه‌سیۆنالیزمی عێراقی و دوای پارچه‌پارچه‌بوونی وڵاتیش كه‌س خه‌می نییه.
هه‌ر بۆ ئه‌وه‌م نووسی تا نه‌ڵێن به‌رده‌قانی له سیاسه‌ت نازانێ.

من بووم به ته‌نیا
هاتمه ژووره‌وه، نه‌كه‌س دیمی و نه‌كه‌س گوێی لێم بوو.

ویستم بڵێم
ویستم شتێكت بۆ باسكه‌م، به‌ڵام دیاربوو یا به‌دڵت نه‌بوو، یان هه‌ستت پێنه‌كرد كه ویستم شتێك بڵێم، هه‌ڵسایته سه‌ر باز و ڕۆیشتیت.

دیسان شه‌وه
دیسان شه‌وه بارانیش سه‌ری لێشێواوه، كچه عازه‌به‌كه‌ش ده‌ڵێ مێردم ده‌وێ.

برسیمه
ده‌ڵێی هه‌زار ساڵه نانم نه‌خواردووه، دیاره كه‌ستان بۆ ماڵان ده‌ستانده‌ن.

ژن بێنه
ده‌ڵێ به‌رده‌قانی بۆ ژن ناهێنی؟ ده‌ڵێم بۆ چیمه.

I died on the carpet of love,
I didn't die by the sword.
I died inside a box, thrown in the well of night Suffocated,
my secret died with me
And my mistress, on her bed
Innocently caressing the cat, embroidering the moons In
the glacial darkness,
Reciting to the caliph
A tale about cities of magic and their buried treasures
And the morning surprises Desdemona.

Love and Death
Abdul Wahab Al-Bayati
1926 - 1999